طراحی، ساخت مدل و ارزیابی آزمایشگاهی یک جداکننده مکانیکی پسته پوک از پسته مغزدار

پسته محصولی است مخصوص مناطقی با آب و هوای خشک و در مناطق خاور میانه و ایالات متحده کشت میشود که تولید آن بطور چشمگیری طی 20 سال گذشته در این مناطق افزایش یافته است . ایران و آمریکا دو کشور عمده تولید کننده پسته محسوب می شوند. طبق آمار فائو در سال 2005 سطح زیرکشت پسته ایران 280 هزار هکتار و میانگین تولید آن بیش از250هزار تن پسته خشک است. عملیات فرآوری که پس از برداشت پسته انجام می شود عبارت است از جداسازی مواد زائد، پوست گیری (جداکردن پوست ازپسته)، پوک گیری ( جداسازی پسته های پوک از مغزدار) و جداسازی پسته های خندان(دهان باز) از غیر خندان(دهان بسته) . جداسازی پسته های پوک از مغزدار توسط دستگاه پوک گیر انجام می شود. از آنجا که پسته های پوک نسبت به پسته های مغزدار دارای وزن کمتری می باشند توسط جریان سیال از پسته های مغزدار جدا می شوند. یکی از عواملی که در درجه بندی پسته تأثیر دارد میزان پسته های پوک می باشد. پوکی به حالتی گفته می شود که مغز پسته کمتر از 25% وزن پسته را شامل گردد. در بین رقمهای ایرانی درصد پوکی از 40%-10% متغیر است. در حال حاضر برای جداسازی پسته های پوک از مغزدار، از دستگاه پوک گیر که با استفاده از جریان سیال کار می کند استفاده می شود. در این پژوهش دستگاه مکانیکی جهت جداسازی پسته های پوک از مغزدار که بر اساس روش برخورد کار کند طراحی، ساخته و ارزیابی شد. اجزای این دستگاه شامل نوار نقاله ، غلتک، صفحه جداکننده و موتور الکتریکی بود. با حرکت نوار نقاله پسته روی غلتک پرتاب می شود و سپس به دلیل اختلاف در وزن و در نتیجه اختلاف در ضریب بازگشت پسته پوک دورتر از پسته مغزدار فرود می آید . در مرحله اول این تحقیق تاثیر تغییر فاصله بین نوار نقاله و غلتک dc و همچنین غلتک و صفحه جداکننده dd مورد بررسی قرار گرفت. در این مرحله دستگاه پسته های مغزدار بزرگ را در تنظیم mm220= dc وmm420 dd =با دقت 72 % پسته مغزدار و 84 % پسته پوک جداسازی کرد. همچنین بهترین تنظیم برای جداسازی پسته های ریز در mm240dc= وmm460 dd=با درصد جداسازی 84 % پسته مغزدار و 68 % پسته پوک بود . در مرحله دوم این پژوهش پسته در حالت خاصی از جهت پهلو که حالت قایقی نامیده شده روی غلتک پرتاب شد. همچنین اثر تغییر ارتفاع(فاصله عمودی) بین نوار نقاله و غلتک در درصد جداسازی پسته های پوک از مغزدار نیز مورد بررسی قرار گرفت. در پایان مشاهده شد که با افزایش فاصله بین نوار نقاله وغلتک درصد جداسازی بیش از 10 % بهبود یافت و به عدد 92% رسید. جداسازی برای پسته های بزرگ نتیجه بهتری نسبت به پسته های کوچک داشت. در بهترین وضعیت جداسازی پسته های بزرگ، دستگاه پسته های مغزدار را با 33/81 % و پسته های پوک را با82 % جداسازی کرد.